کولر اسپلیت

کولر اسپلیت یکی از پر طرفدار ترین دستگاه تهویه مطبوع در بازار صنعت ساختمان می باشد. این نوع از دستگاه های خنک کننده به علت عملکرد مناسب و متعادل بودن هزینه ی اولیه و هزینه ی جاری جایگاه درخور توجهی در بین کاربران ساختمان های مسکونی و تجاری کوچک پیدا کرده است. در ویدیو زیر طرز کار کولر گازی ( کولر اسپلیت ) نشان داده شده و با سیستم داکت اسپلیت مقایسه شده است.

در این مقاله در ادامه به معرفی کولر اسپلیت ، تشریح نحوه ی کارکرد، معرفی انواع اسپیلیت ها و همچنین بررسی مزایا و محدودیت های کولر های اسپیلیت را مورد بررسی قرار داده ایم. در انتهای این مقاله نکات مهم و موثر در عملکرد کولر اسپلیت را تشریح می کنیم.

ريموت کولر اسپليت

کولر اسپلیت چیست

کولر اسپلیت نوعی از سیستم تهویه مطبوع است که به عنوان خنک کننده و پمپ حرارتی عمل می کند. کولر اسپلیت از ماده ی مبرد به عنوان سیال عامل انتقال حرارت استفاده می کند و شامل قطعات کمپرسور، کندانسور و اواپراتور است.

یونیت داخلی کولر اسپلیت

در سیستم های تجاری کمپرسور و کندانسور در یک سیستم یکپارچه به نام کندانسینگ یونیت ارائه می شود و اواپراتور به صورت جداگانه ارائه می شود. ارتباط این دو قطعه توسط لوله های مخصوص مبرد که از جنس مس هستند انجام می شود.

يونيت داخلی کولر اسپليت

دستگاه اواپراتور کولر اسپلیت در داخل فضای مورد تهویه به طوری نصب می شود تا پخش هوا در آن قسمت یکنواخت تر از قسمت های دیگر باشد. لوله های انتقال دهنده ی مبرد از کندانسینگ یونیت به اواپراتور شامل دو لوله ی مسی شامل گاز و مایع مبرد می باشد. اواپراتور ها شامل دو قطعه ی اصلی فن برای ایجاد جریان هوا بر روی کویل و پرتاب هوا به ناحیه ی مورد نظر برای تهویه و کویل هایی که مبرد از آن ها عبور می کند می باشد.

کندانسينگ يونيت کولر اسپليت

دستگاه کندانسینگ یونیت از کمپرسور SEMI – HERMETIC و کندانسور هوا خنک تشکیل می شود و در بیرون فضای مورد تهویه نصب می شود.

سيکل تبريد تراکمی

سیستم عملکرد کولر اسپلیت

اساس کار کولر اسپلیت سیکل تبرید تراکمی است لذا قبل از توضیح عملکرد کولر های اسپلیت لازم است مختصرا توضیحاتی در ارتباط با سیکل تبرید تراکمی داده شود .

سیکل تبرید شامل 4 مرحله ی  1. تراکم   2.کاهش حرارت   3. انبساط  4. افزایش حرارت است . در مرحله ی 1 انرژی خارجی به سیستم اعمال شده و مصرف می شود در مرحله ی دوم حرارت اضافی به محیط انتقال داده می شود و ناحیه ی ایجاد سرمایش مرحله ی 4 می باشد . در مرحله ی 4 سیستم حرارت مورد نیاز خود را از محیط می گیرد و موجب کاهش حرارت محیط می شود.

نحوه کارکرد کولر اسپليت

کولر اسپلیت شامل سه قطعه ی اصلی کمپرسور ، کندانسور و اواپراتور و همچنین شیر انبساط می باشد .یکی از قابلیت های کاربردی سیستم کولر اسپلیت تبدیل شدن به پمپ حرارتی است .  در حالت سرمایش یونیت داخل فضای مورد تهویه به عنوان اواپراتور عمل کرده و در هنگام گرمایش یونیت داخل فضای مورد تهویه به صورت کندانسور عمل می کند. در ادامه به بررسی هر یک از قطعات این سیکل می پردازیم.

کویل یونیت داخلی

عملکرد اواپراتور در سیکل کولرهای اسپلیت

اواپراتور در کولر اسپلیت را به عنوان نقطه ی شروع سیکل در نظر می گیریم. در اواپراتور مایع متراکم از طریق شیر انبساط ترموستاتی وارد اواپراتور می شود. به علت عملکرد شیر انبساط ، فشار مایع در اواپراتور کمتر از فشار اشباع مبرد می شود و مبرد شروع به تبخیر شدن می کند. برای انجام تبخیر مبرد نیازمند حرارت است. لذا حرارت لازم خود را از هوای جریان پیدا کرده در اطراف کویل جذب می کند و باعث خنک شدن هوا می شود و فن یونیت داخلی هوای خنک شده را به فضای مورد نظر برای تهویه می فرستد.

شکل کمپرسور موجود در یونیت داخلی

عملکرد کمپرسور در سیکل کولر های اسپلیت

به بیان ساده وظیفه ی اصلی دستگاه های تهویه مطبوع انتقال حرارت از محیط سرد به محیط گرم می باشد . همانظور که می دانیم به طور طبیعی حرارت از جسم گرم به جسم سرد انتقال پیدا می کند. لذا انجام این فعالیت در دستگاه تهویه مطبوع نیازمند مصرف انرژی است . مصرف انرژی در دستگاه تهویه مطبوع توسط کمپرسور در دستگاه انجام می شود.

یونیت داخلی مربوط به کولر اسپلیت

در دستگاه های خانگی تهویه مطبوع کمپرسور ها بسته به ظرفیت خود از دو نوع رفت و برگشتی و اسکرو می باشند . وظیفه ی اصلی کمپرسور دریافت گاز مبرد از اواپراتور فشرده سازی و تبدیل آن به مایع پرفشار و انتقال آن به کندانسور می باشد . این عمل موجب افزایش دمای مبرد می شود. کمپرسور انرژی لازم برای فشرده سازی را از الکتروموتور می گیرد و به این ترتیب کمپرسور با دریافت انرژی الکتریکی مبرد را پرفشار می کند.

شکل کندانسور موجود در کندانسینگ یونیت کولر اسپليت

عملکرد کندانسور در سیکل کولر های اسپلیت

مبرد پرفشار با دمای بالا توسط کمپرسور وارد کندانسور می شود. در کندانسور این مبرد تا دمای تنظیمی شیر انبساط خنک می شود و حرارت خود را از طریف مجاورت با هوای بیرون دفع می کند . ظرفیت کندانسور به اندازه ای است که بتواند حرارت جذب شده در اواپراتور و اعمال حرارت در کمپرسور را دفع کند . بعد از انتقال حرارت مبرد توسط کندانسور مبرد از طریق شیر فشار شکن ترموستاتیکی وارد اواپراتور می شود و سیکل فوق تکرار می شود.

مزایای کولر اسپلیت

مزایای کولر اسپلیت

کولر های اسپلیت به دلیل ویژگی های خاص طراحی فواید زیادی دارند به طور خلاصه این فواید را می توان از چند منظر گستردگی کاربری ، انعطاف در نصب و عملکرد ، سادگی عملکرد آن ، بهینه بودن قیمت اولیه و هزینه جاری و … بررسی کرد. در ادامه گزیده ای از فواید این سیستم تشریح می شود.

• انعطاف پذیری

انعطاف پذیری سیستم کولر اسپلیت در دو فاکتور انعطاف در نصب و انعطاف در عملکرد بررسی کرد. به دلیل جدا بودن کندانسینگ یونیت و اواپراتور در کولر اسپلیت این سیستم با معماری های متفاوت سازگار بوده و می تواند در شرایط متفاوت معماری و فضای فیزیکی نصب شود و شروع به فعالیت کند. طراحی کولر های اسپلیت به صورتی است که می تواند با توجه به میزان بار برودتی مورد نیاز عملکرد خود را تنظیم کند و میزان برودت لازم را تامین کند.

کندانسور مربوط به کولر اسپلیت

• سادگی در عملکرد و نگهداری

همانطور که در ابتدای مقاله تشریح شد کولر اسپلیت شامل سه قطعه ی اصلی و یک شیر انبساط و تجهیزات کنترلی می باشد. تنها قطعه ی پیچیده در این سیستم کمپرسور می باشد و سایر قطعات این سیستم در حقیقت مبدل هوا به مبرد است. اگر سیستم کولر اسپلیت با سایر دستگاه های برودتی مشابه مقایسه شود این نتیجه استنباط می شود که ساده ترین دستگاه از نظر نگهداری دستگاه اسپلیت می باشد. از طرف دیگر در نصب دستگاه کولر اسپلیت نیازمندی فضای حداقلی برای عبور دو لوله با سایز کم هستیم و در نتیجه تمهیدات خاصی برای نصب این دستگاه مورد نیاز نیست.

کندانسینگ یونیت کولر اسپلیت

•  قابلیت استفاده در فضا های شلوغ و پر ازدحام

اسپلیت ها می توانند به عنوان یک سیستم اصلی سرمایش و گرمایش در آب و هوای معتدل کار کنند ، همچنین می توانند تهویه مطبوع یک محل شلوغ مانند اتاق نشیمن منازل یا اتاق های اداری پر ازدحام را به راحتی تأمین کنند.

محدودیت های سیستم کولر اسپلیت

کولر اسپلیت در کنار مزایای خاص خود دارای معایب و محدودیت هایی است. صدای فن در کندانسینگ یونیت باعث ایجاد آلودگی صوتی می شود که این امر موجب می شود در مکان نصب کندانسینگ یونیت ملاحظات خاصی در نظر گرفته شود.فاصله ی اواپراتور و کندانسینگ یونیت نمی تواند از حد خاصی فراتر برود که این امر نیز موجب محدودیت در مکان اواپراتور و کندانسینگ یونیت می شود.

ساختمان کولر اسپليت تک منطقه ای

انواع سیستم های اسپلیت

سیستم های اسپلیت از نقطه نظر های متفاوتی تقسیم بندی می شوند در این قسمت از مقاله انواع نمونه های تجاری کولر های اسپلیت را معرفی کرده و به تشریح عملکرد هرکدام می پردازیم.

کولر اسپلیت تک منطقه ای (تک زون)

این نوع از سیستم های کولر اسپلیت ، ساده ترین نوع کولر اسپلیت است که شامل یک دستگاه کندانسینگ یونیت و یک اواپراتور است. این سیستم قابلیت کنترل و تامین سرمایش یک ناحیه را دارد و قابلیت تنظیم بار برودت در قسمت های متفاوت نمی باشد. کاربرد این سیستم در مناطق تک ناحیه ای با وسعت کم می باشد به طوری که توزیع هوای آن منطقه در کنترل سیستم باشد.

یونیت داخلی کولر اسپلیت کانالی

کولر اسپلیت کانالی ( داکت اسپلیت )

کولر اسپلیت کانالی که به عنوان داکت اسپلیت معروف شده است شامل کمپرسور اینورتر دار است و قابلیت تغییر بار برودت مطابق با نیاز منطقه ی مورد تهویه را دارد. تفاوت داکت اسپلیت  با سایر کولر اسپلیت ها قدرت پرتاب بالاتر و ظرفیت بالاتر است. کولر اسپلیت کانالی در سقف کاذب نصب می شود و محل هایی برای نصب کانال رفت و برگشت دارد. کانال برگشت به منظور بررسی هوای تهویه شده می باشد و دستگاه با مقایسه دمای هوای برگشتی و دمای هوای تنظیمی میزان سرمایش را مشخص می کند.

نمایش نحوه ی نصب داکت اسپلیت

کانال رفت داکت اسپلیت ، برودت را در فضای مورد نظر انتقال داده و از طریق دیفیوزر های سقفی در اتاق پخش می کند. با تنظیم دیفیوزر های هر قسمت می توان ناحیه مد نظر را به صورت دستی تنظیم کرد. گرمایش سیستم های داکت اسپلیت به دو نوع تقسیم می شود در نوع اول سیستم تبدیل به پمپ حرارتی شده و یونیت داخلی به صورت کندانسور عمل می کند و در نوع دوم کویل دیگریدر مقابل فن یونیت قرار می گیرد و گرمایش خود را از طریق انرژی الکتریکی ، پکیج یا موتورخانه مرکزی می گیرد.

کندانسور سفید رنگ مربوط به کور اسپلیت

این قابلیت باعث شده که داکت اسپلیت به عنوان وسیله ی سرمایشی و گرمایشی مقرون به صرفه و با بازده ی بالا انتخاب شود. این سیستم کاربرد وسیع تری نسبت به نوع اول دارد و می تواند در نواحی که وسعت بیشتری دارد مورد استفاده قرار گیرد و اگر از دمپر های برقی در مسیر کانال کشی آن استفاده شود کولر اسپلیت کانالی می تواند چند ناحیه با شرایط آسایش متفاوت را به طور مستقل کنترل کند.

ساختمان کولر اسپليت چند منطقه ای

کولر اسپلیت چند ناحیه ای (مولتی زون)

کولر اسپلیت مولتی زون که از لحاظ سیستم کنترلی پیشرفته تر از نوع قبلی می باشد شامل یک دستگاه کندانسینگ یونیت با کمپرسور اینورتر دار و چند اواپراتور است که با لوله کشی های مربوطه به کندانسینگ یونیت متصل می شوند. هر کدام از اواپراتور ها به طور مستقل عمل می کنند و در نتیجه هر ناحیه می تواند به طور مستقل عمل کند سیستم کندانسینگ یونیت با کنترل اواپراتور ها میزان مبرد مورد نیاز آن ها را تامین می کند. کاربرد کولر اسپلیت چند ناحیه ای مکان هایی می باشد که از چند ناحیه با شرایط آسایش متفاوت دارند.

تجهيزات نصب کولر اسپليت

نکات نصب کولر های اسپلیت

عملکرد کولر اسپلیت واسته به نصب صحیح و اصولی قطعات آن به ویژه کندانسینگ یونیت آن می باشد . در ادامه مختصرا نکات مهم در نصب کندانسینگ یونیت بیان می شود.

مکان کندانسینگ یونیت باید به صورتی باشد که دسترسی هوای تازه در آن قسمت مقدور باشد و صدای ناشی از کمپرسور و فن کندانسور وارد ساختمان نشود. همچنین در صورتی که کندانسینگ یونیت در تراز ارتفاعی یونیت داخلی باشد ، لازم است جهت جلوگیری از ورود روغن به اواپراتور در مسیر لوله کشی از تله ی روغن استفاده شود.

برداشت و ترجمه از thewirecutter , generalindia , westinghousehvac

تحریریه کلینیک ساختمان بیلدینگ پلاس

“برداشت از مطالب با ذکر منبع و لینک سایت بیلدینگ پلاس کاری حرفه ای و اخلاقی است”