بررسی و معرفی دستگاه داکت اسپلیت

داکت اسپلیت از انواع سیستم های سرمایشی لوکس است که برای سرمایش چندین اتاق به طور هم زمان استفاده می شود و از سیستم تبرید تراکمی بهره می برد. در این مقاله به معرفی و بررسی کامل داکت اسپلیت می پردازیم و نکاتی برای انتخاب ظرفیت مورد نیاز گفته می شود. مزایا و معایب نیز شرح داده می شود. در پایان نیز مطالب در قالب ویدیو نمایش داده شده است.

داکت اسپلیت چیست

داکت اسپلیت نوعی سیستم تهویه مطبوع است که برای ایجاد سرمایش در ساختمان به کار می رود و قابلیت ارتقا برای توزیع گرمایش را نیز دارد. دستگاه داکت اسپلیت طی فرایندی سرمایش را خود ایجاد می کند اما برای گرمایش از دستگاه های جانبی کمک می گیرد. کلمه داکت اسپلیت از دو کلمه داکت به معنی کانال و اسپلیت به معنی جدا از هم تشکیل شده است و دلیل نام گذاری آن به این شکل به این دلیل است که سیستم کاری آن و کلیت اجزای تشکیل دهنده آن مطابق با اسپلیت ها است یعنی از دو واحد جدا تشکیل شده و سیستم کاری آن، سرمایش به روش تبرید تراکمی است و برای توزیع هوای تهویه شده در ساختمان از کانال بهره می برد.

معایب سیستم داکت اسپلیت

دو نمونه داکت اسپلیت

خنک سازی چند اتاق به طور همزمان

چون راه ارتباطی دستگاه تهویه مطبوع داکت با مکان های مورد نظر برای تهویه از طریق کانال است پس می توان به جای تهویه یک اتاق، برای تهویه چندین اتاق از آن استفاده کرد و این سیستم زمانی مناسب است که شما چندین اتاق را برای خنک سازی یا گرمادهی انتخاب کرده باشید.

دو واحد جدا از هم که داکت را تشکیل می دهند به نام های کندانسینگ و اواپراتور نام گذاری می شوند. واحد کندانسینگ در محیط بیرونی ساختمان مانند پشت بام قرار می گیرد و واحد اواپراتور در داخل ساختمان و در سقف کاذب قرار می گیرد و کانال کشی ها از اواپراتور به اتاق ها در این مکان صورت می گیرد و به این صورت از فضاهای مرده استفاده می شود.

در جدیدترین اصلاحیه که بر روی سیستم های تهویه مطبوع داکت انجام شده سعی شده است که سایز دستگاه را به کمترین مقدار ممکن برسانند در عین حال که زیبایی آن حفظ شود. این محصول با عنوان مینی داکت اسپلیت نام گذاری شده است.

مقایسه کمپرسور اینورتر و معمولی دستگاه داکت اسپلیت

مقایسه عملکرد کمپرسور اینورتر و معمولی داکت اسپلیت

انواع داکت اسپلیت

داکت اسپلیت ها در دو نوع معمولی و اینورتر موجود هستند. در نوع معمولی آن، سرعت کمپرسور ثابت بوده و مقدار سرعت کارکرد کمپرسور ارتباطی با اختلاف دمای ساختمان و دمای ترموستات ندارد و قابل تنظیم نیست و تنها بین دو حالت خاموش و روشن نوسان می کند.

در نوع داکت اسپلیت اینورتر دار، سرعت کمپرسور متغیر است و کمپرسور متناسب با اختلاف دمای ساختمان و دمای تنظیم ترموستات ، سرعت خود را تنظیم می کند. به طور مثال در نوع اینورتر ، ابتدای کار سرعت کمپرسور بسیار زیاد است در عین اینکه مصرف توان پایینی دارد و این باعث می شود سرعت کاهش دما هنگام سرمایش بالاتر باشد همان طور که در شکل بالا مشخص است.

کانال مربوط به سیستم تهویه مطبوع

کانال مربوط به سیستم تهویه مطبوع

بعضی مزایای استفاده از کمپرسور اینورتر در زیر اورده شده است:

  • ثابت بودن دما بدون خاموش یا روشن شدن پیوسته کمپرسور

انواع کمپرسور های معمولی بین دو حالت خاموش و روشن به صورت چرخه ای تکرار می شوند و باعث ایجاد نوسانات ناخوشایند دما می شوند اما سیستم های اینورتر قادر به تنظیم خود می باشند.

  • پاسخ دهی سریع سیستم و زمان کمتر برای رسیدن به دمای مورد نظر

برای رسیدن سیستم های سنتی به دمای مورد نظر زمان زیادی طول می کشد اما در سیستم های اینورتر با افزایش سرعت کمپرسور این زمان کاهش می یابد.

تکنسین در حال تعمیر داکت اسپیلت

تکنسین در حال تعمیر داکت اسپلیت

  • استفاده ثابت و یکسان از انرژی

نوسان بین دو حالت خاموش و روشن سیستم های قدیمی یک موج جریان فشاری به وجود می آورد که باعث افزایش استفاده انرژی و از هم گسستگی سیستم می شود اما سیستم اینورتر دار استفاده از جریان را پلکانی افزایش می دهد که هم باعث کاهش مصرف انرژی و هم باعث محافظت از سیستم می شود.

اسپلیت گرمایشی سرمایشی

اجزای دستگاه تهویه داکت اسپلیت

اجزای داکت اسپلیت

داکت اسپلیت از چهار بخش اصلی تشکیل شده است:

  • واحد سرمایش/گرمایش
  • کانال ها
  • دریچه و دمپر
  • سیستم کنترلی

این بخش ها در زیر توضیح داده شده اند:

دریچه ی خروجی هوای مطبوع که در سقف کاذب نصب شده

دریچه ی خروجی هوای مطبوع که در سقف کاذب نصب شده

واحد سرمایش و گرمایش

سرمایش داکت اسپلیت از دو واحد کندانسینگ و اواپراتور تشکیل شده است. اگر بخواهیم دقیق صحبت کنیم باید نام واحد اواپراتور را به فن کویل تغییر دهیم چون در این واحد علاوه بر سرمایش، فیلتر و گرمایش هوا نیز انجام می شود.

سرويس داکت اسپيلت

کویل سرمایش یا گرمایش داکت اسپلیت

واحد کندانسینگ دستگاه داکت اسپلیت شامل کندانسور ، کمپرسور ، شیر فشارشکن ، کویل های مسی و فن است و در بیرون از فضای خانه قرار می گیرد. واحد فن کویل در فضای سقف خانه نصب می شود و ارتباط بین فن کویل و اتاق های انتخابی مالک ساختمان به وسیله کانال برقرار می شود.

واحد کندانسینگ و فن کویل داکت به وسیله کویل های مسی با یکدیگر ارتباط دارند که ماده مبرد در این کویل ها جریان دارد.

کانال مربوط به داکت اسپیلت

کانال مربوط به داکت اسپلیت

واحد فن کویل را کویل های گرمایشی و سرمایشی و فیلتر ها و انواع فن تشکیل می دهند. گاهی در قسمت گرمایش به جای کویل آب گرم از هیتر الکتریکی استفاده می شود. برای راه اندازی کویل آب گرم دستگاه داکت اسپلیت ، ارتباط با بویلر یا پکیج دیواری برای تامین اب گرم مورد نیاز دستگاه لازم است.

کانال کشی مربوط به دستگاه داکت اسپیلت

کانال کشی مربوط به دستگاه داکت اسپلیت

کانال ها

کانال ها در دو نوع چهارگوش و دایروی عرضه می شوند و به عنوان رابط بین فن کویل دستگاه داکت و دریچه های اتاق به کار می روند و از جنس های مختلفی ساخته می شوند که در زیر به چند نمونه اشاره شده است:

  • کانال های آلومینیومی : از ورق آلومینیومی از پیش عایق شده ساخته می شوند و سبک بوده و قابلیت سفارشی سازی دارند.
  • کانال پیش عایق شده پلی یورتان : این نوع کانال به وسیله ورق های آلومینیومی در دوطرف، عایق می شوند.
  • کانال های فلکسیبل : برای ساخت این نوع کانال از کشیدن پلاستیک منعطف روی سیم پیچ فلزی استفاده می شود. برای عایق کاری هم می توان پشم شیشه به کار برد.

برای محاسبه سایز کانال به چند پارامتر نیاز داریم:

  • سایز خانه بر حسب متر مکعب
  • سایز هر اتاق بر حسب متر مکعب
  • حجم عبوری از کانال بر دقیقه
  • مقدار اصطکاک کانال
دریچه ی خروجی هوای مطبوع

دریچه ی خروجی هوای مطبوع

دریچه و دمپر

دریچه و دمپر برای تغییر جهت و کنترل میزان جریان هوا استفاده می شوند. محل نصب دریچه روی سقف یا دیوارهای اتاق و محل قرار گیری دمپر در مسیر جریان هوا و درون کانال ها است.

سرویس داکت اسپلیت

ترموستات دستگاه تهویه داکت اسپلیت

سنسور و سیستم کنترلی دستگاه داکت اسپلیت

سیستم های کنترلی برای اشراف کامل انسان بر نحوه عملکرد سیستم مورد نیاز هستند و هر قطعه ای که به این منظور به کار رود جزئی از سیستم کنترلی دستگاه می باشد که می توان به سیستم کنترل دریچه ، دمپر ، دما و فن اشاره کرد. سنسور ها هم اطلاعات مورد نیاز را برای سیستم کنترلی چمع آوری می کنند. به عنوان مثالی از نحوه ارتباط سنسور ها و سیستم کنترلی می توان به فرایند تنظیم دما اشاره کرد که برای این کار از ترموستات استفاده می شود.

تکنسین در حال تعمیر سیم کشی مربوط به داکت اسپیلت

تکنسین در حال تعمیر سیم کشی مربوط به داکت اسپلیت

دستگاه ترموستات را باید در مکانی نصب کرد که دمای آن مکان بتواند نماینده دمای فضای مورد استفاده خانه باشد و میانگین دمای خانه را نشان دهد. ترموستات دمای محل نصب خود را اندازه می گیرد و ان را با دمای تنظیمی مقایسه کرده و در صورت تفاوت بین این دو دما ، دستورات لازم را به دستگاه ارسال می کند. دستگاه این فرمان گرفته شده را با کم و زیاد کردن کار کمپرسور پاسخ می دهد تا دمای محیط به دمای تنظیمی برسد.

راهنمای داکت اسپلیت

زون بندی و کانال کشی ساختمان

عملکرد دستگاه داکت اسپلیت در تابستان

در تابستان هنگام روشن شدن سیستم تهویه داکت اسپلیت ، ترموستات دمای اندازه گیری شده را به واحد کنترل می فرستد و این دما با دمای تنظیمی مقایسه می شود. اگر اختلاف دما وجود داشته باشد کمپرسور شروع به کار کرده و گاز مبرد را فشرده می کند که این عمل باعث افزایش فشار و دمای مبرد می شود. در ادامه مبرد به کندانسور جریان می یابد. فن واحد کندانسور جریان هوا را روی کویل های مسی ایجاد می کند و باعث می شود که گاز مبرد گرمای خود را در فشار ثابت به محیط بیرون بدهد و به مایع فشار بالا تبدیل شود.

فشار مبرد با گذر از شیر فشار شکن ، افت کرده و دمای آن کاهش می یابد. مایع مبرد دما پایین به سمت کویل های فن کویل جریان می یابد سپس فن کویل از طریق دریچه زیرین خود، هوای استفاده شده ساختمان را وارد محفظه خود کرده و آن را از کویل ها و فیلترها عبور می دهد تا دمای هوا بر اثر جابجایی اجباری ، نزدیک به دمای کویل شود و سپس هوای تهویه شده را وارد کانال ها و در ادامه وارد اتاق ها می کند.

دریچه ی دایره ای شکل خروجی هوای مطبوع

دریچه ی دایره ای شکل خروجی هوای مطبوع

عملکرد دستگاه داکت اسپلیت در زمستان

در زمستان بسته به نوع سیستم گرمایشی ممکن است در سیستم تهویه داکت اسپلیت از هیتر الکتریکی یا کویل آب گرم استفاده شود. تنها تفاوت این دو سیستم ، منبع انرژی مورد استفاده آنها برای گرمایش است. هیتر الکتریکی تنها به انرژی الکتریکی نیاز دارد اما کویل آب گرم باید از پکیج یا بویلر استفاده کند. نحوه کار دستگاه بدین شکل است که با عبور دادن هوا از روی کویل گرمایش یا هیتر الکتریکی باعث گرم شدن آن می شود و با استفاده از کانال در اتاق ها توزیع می کند.

دستگاه داکت اسپلیت برای تصفیه هوا نیز کاربرد دارد و در صورت عدم نیاز به سرمایش یا گرمایش می توان با روشن کردن دستگاه از فیلتر فن کویل استفاده کرد و هوای ساختمان را فیلتر نمود. نوع فیلتر به کار رفته در فن کویل هم قابلیت انتخاب دارد.

معایب داکت اسپلیت

ظرفیت مورد نیاز برای کانال کشی داکت اسپلیت

محاسبه ظرفیت مورد نیاز

محاسبه ظرفیت مورد نیاز داکت اسپلیت بر اساس پارامترهای مختلفی انجام می شود که از جمله آن می توان به آب و هوای شهر محل زندگی، موقعیت خانه، عایق خانه، تعداد اتاق ها، ارتفاع سقف، تعداد پنجره، تعداد ساکنان، مدت زمان استفاده و بهره وری انرژی سیستم و دمای تنظیم شده ترموستات اشاره کرد. اگر سایز دستگاه تهویه داکت اسپلیت کوچک باشد نمی تواند به مقدار یکسان خنک کند و اگر بزرگ باشد، یونیت روشن و خاموش می شود.

در مرحله اول باید اتاق های مورد استفاده را از بین آشپزخانه، سالن، اتاق مطالعه، راهروها، راه پله ها و … مشخص کنید. البته توجه کنید مناطق ذکر شده برای استفاده در طول روز است که خانه بیشترین بار حرارتی را متحمل می شود چون در شب بار حرارتی تشعشع خورشید وجود ندارد. سپس برای محاسبه سرانگشتی ظرفیت مورد نیاز از روند زیر استفاده می کنیم:

  • ارتفاع سقف 2400 میلی متر: (سطح استفاده روزانه بر حسب مترمربع)*(150 وات بر متر مربع)
  • ارتفاع سقف 2700 میلی متر: (سطح استفاده روزانه بر حسب متر)*(160 وات بر متر مربع)
  • ارتفاع سقف 3000 میلی متر: (سطح استفاده روزانه بر حسب متر)*(175 وات بر متر مربع)

دقت کنید که محاسبات بالا برای زمانی است که سقف عایق بندی شده باشد و از پنجره هایی با سطح متوسط استفاده شده باشد.

دریچه ی خروجی هوای مطبوع دایره ای شکل

دریچه ی خروجی هوای مطبوع دایره ای شکل

شرایط نیاز به ظرفیت های بالا داکت اسپلیت

تحت شرایط زیر شما به سیستم تهویه داکت اسپلیت با ظرفیت بیشتر نیاز دارید:

  • وجود شیشه تک جداره با سطح زیاد به سمت جنوب
  • زیاد کردن استفاده از اتاق های غیر ضروری در طول روز
  • سقف عایق بندی نشده
دریچه ی خروجی هوای مطبوع نصب شده در سقف کاذب

دریچه ی خروجی هوای مطبوع نصب شده در سقف کاذب

شرایط نیاز به ظرفیت های پایین داکت اسپلیت

تحت شرایط زیر به سیستم تهویه داکت اسپلیت با ظرفیت کمتر نیاز دارید:

  • عایق بندی قوی در سقف و دیوارها
  • کم کردن استفاده از اتاق های غیر ضروری در طول روز
  • عایق بندی قوی کانال سیستم تهویه داکت
قیمت انواع داکت اسپیلت

محل قرار گیری واحد داخلی و خارجی داکت اسپلیت در ساختمان

مزایا و معایب دستگاه داکت اسپلیت و مقایسه با اسپیلت

توجه کنید دستگاه های داکت اسپلیت بدون در نظر گرفتن شرایط استفاده نسبت به یکدیگر ارجحیتی ندارند و در واقع نوع استفاده از سیستم سرمایش ما را به سمت انتخاب بهتر سوق می دهد. در جدول زیر جنبه های مثبت و منفی دستگاه داکت اسپلیت آورده شده است و در زیر آن معایب و مزایای اسپلیت هم نوشته شده است که می تواند به مقایسه بین دو دستگاه تهویه کمک کند.

مقایسه داکت اسپلیت و اسپلیت

در زیر فیلمی از اجزای داکت اسپلیت را مشاهده نمایید.

برداشت و ترجمه از  Advanta Clean, Ac Doctor, Modernize

تحریریه کلینیک ساختمان بیلدینگ پلاس

“برداشت از مطالب با ذکر منبع و لینک سایت بیلدینگ پلاس کاری حرفه ای و اخلاقی است”

تاریخ : 1397 / 08 / 26
دسته :

نظرات کاربران

سلام و سپاس از مقاله خوبتون
دستگاه داکت اسپلیت که بتونه گرمایش هم انجام بده هستش؟ اگه چنین دستگاهی وجود داره آیا باید تجهیزات دیگه ای هم بهش اضافه کرد؟ کانال و دریچه هم نیاز به تعویض دارن؟

    سلام خدمت شما
    بله با استفاده از کویل های گرمایشی که از پکیج یا موتورخانه به دستگاه داکت اسپلیت وارد می شود و با عبور هوا از روی کویل ها می توان گرمایش منزل را هم تامین کرد. این کار فقط به لوله کشی لوله های گرمایشی نیاز دارد و نیازی به خرید یا تخریب یا تعویض دیگر تجهیزات نیست.

تفاوت داکت اسپلیت با سیستم vrf چیه؟

    سلام ببینید این دوتا سیستم شباهت زیادی دارند در واقع یک یا دو واحد خارجی ( کندانسور ) دارند و به عنوان سیستم سرمایش مرکزی ساختمان کاربرد دارند و تفاوت آن ها در واحد داخلی آن ها است یعنی در داکت اسپلیت یک واحد داخلی داریم که هوا را بعد از خنک شدن به سمت داکت ها در بخش های مختلف خانه هدایت می کند در حالیکه کنترلی روی دمای نقاط مختلف نداریم ولی در سیستم VRF می توان گفت در هر اتاق یا بخش یک یونیت داخلی مجزا قرار گرفته مانند اسپلیت که امکان کنترل دمای آن بخش را به صورت مجزا به ما می دهد ، اگرچه سیستم تهویه مطبوع VRF نسبت به داکت اسپلیت پرهزینه تر است ولی مهم ترین مزیت آن این است که می توان در هر بخش کنترل جداگانه روی دما و یا سرمایش یا عدم سرمایش آن بخش داشت و برخلاف داکت اسپلیت تمام قسمت های خانه در دمای یکسان خنک نمی شوند.

سلام برای خنک کردن خونه با داکت اسپلیت حتما لازمه که کانال کشی انجام بشه؟

    با سلام.
    داکت اسپلیت یک نوع اسپلیت مرکزی است با قدرت بیشتر که در یک مکان نصب می شود و برای انتقال هوا به دیگر فضا ها ، از کانال پیش عایق یا داکت استفاده می شود. اگر نمی خواهید کانال کشی کنید از سیستم VRF یا چیلر استفاده کنید.

کارشناس بیلدینگ پلاس

سلام کارشناس بیلدینگ پلاس هستم به شما کمک میکنم متناسب با کار و نیاز خود محصول مناسب را انتخاب نمایید از صحبت با شما خوشحال خواهم شد.

02188579839