انواع لامپ در سیستم روشنایی

در قرن 19 اولین لامپ رشته ای توسط توماس ادیسون و جوزف سوان اختراع شد . از آن پس پیشرفت های قابل توجهی در انواع مختلف لامپ های روشنایی و بازدهی آن ها وجود داشته است. انواع مختلفی از لامپ ها و چراغ ها در اطراف ما موجود است که همگی از یک تصویر ذهنی ساخته شده اند وعمدتا در سیستم روشنایی خانه ها، ادارات، کارخانه ها و … شاهد استفاده ی آنها با اثرات روشنایی متفاوتی هستیم. این مطلب چگونگی انتخاب بهترین روشنایی و خرید انواع چراغ و لامپ را به مخاطب شرح و ارائه می دهد. در پایان نیز یک ویدئو برای شناخت بهتر انواع لامپ در سیستم روشنایی آورده شده است.

چراغ COB ریلی 6 وات EDISON مدل MR16 ( بدنه سفید )

قیمت :68,000 تومان

مقایسه

0 out of 5

چراغ LED دیواری دکوراتیو برند RZB آلمان (Home 101)

مقایسه

0 out of 5

چراغ دیواری ال ای دی دکوراتیو برند RZB آلمان (Home 102)

مقایسه

0 out of 5

لامپ وسیله ای است که توسط جریان الکتریکی نور مصنوعی را تولید می کند .لامپ ها و چراغ ها عضوی حیاتی و کار آمد برای یک سیستم روشنایی می باشند که انرژی خود را از باتری ها  یا ژنراتور ها تامین می کنند.این مقاله به شرح انواع مختلف چراغ ها ، طرز کار و موارد استفاده ی آن ها می پردازد تا شما را برای انتخاب لامپی کارآمد که قادر به ارائه ی روشنایی مورد نیاز شما باشد یاری کند.

انواع لامپ ها در یک سیستم روشنایی

انواع مختلف لامپ ها شامل موارد زیر است

• لامپ های رشته ای
• لامپ های فلورسنت فشرده
• لامپ هالوژن
• لامپ ال ای دی
• لامپ مهتابی
• لامپ نئون
• لامپ های تخلیه با شدت بالا
• لامپ سدیم با فشار کم

لامپ های رشته ای

لامپ های رشته ای لامپ هایی استاندارد هستند که بسیاری از مردم کاملا با آن آشنا می باشند. این لامپ ها در طیف گسترده ای از اندازه و ولتاژهای متفاوت در دسترس اند. هنگام عبور برق از رشته تنگستن داخل لامپ، نور و گرما تولید می شود.رشته ی این لامپ داخل محفظه ای شامل مخلوطی از نیتروژن یا خلا قرار دارد. در حال حاضر لامپ های LED  ،فلورسنت و… براساس فن آوری های جدید جایگزین این نوع لامپ ها شده اند.

انواع لامپ ها ی رشته ای

طرز کار لامپ های رشته ای به این صورت است که هنگام روشن شدن، جریان ناگهانی، انرژی و گرما وارد فضایی نازک و باعث گرم شدن رشته (فلامنت) و در نتیجه منجر به تولید روشنایی از لامپ می شود. مشکل لامپ های رشته ای  این است که تنها 10 % تا 25 % ازانرژی منجر به تولید نور می شود و مابقی آن به صورت گرما تلف می شود. لامپ های رشته ای می توانند در بازه ی700 تا 1000 ساعت روشنایی را تامین کنند و همچنین می توان از آن ها توسط یک دیمر نیز استفاده نمود. این لامپ ها گرمای ثابتی را تولید می کنند که این امر  آن ها را برای استفاده ی خانگی مناسب کرده است. بازده روشنایی لامپ های رشته ای حدود 15 لومن در هر وات است.

انواع لامپ های کم مصرف

لامپ های فلورسنت فشرده ( کامپکت کم مصرف )

لامپ های فلورسنت فشرده که به  لامپ های کم مصرف معروف هستند نوعی از لامپ های مدرن کم مصرف هستند که مانند فلورسنت ها کار می کنند و جایگزین مناسبی برای لامپ های رشته ای به شمار می روند. به طور کلی لامپ کم مصرف در مقایسه با سایر لامپ ها با استفاده از توانی کمتر، نوری به همان میزان ایجاد می کند و از طول عمر بیشتری برخوردار است.

بهبود کیفیت نور، تنوع محصول بیشتر، هزینه کمترو ارتقا در سازمان های انرژی آب و برق ، لامپ های کم مصرف را از سایر لامپ های دیگر متمایز کرده است و به دلیل استفاده ی تنها یک سوم تا یک چهارم از انرژی برق بسیار محبوب است. این کارایی بالا به این معنا است که اتلاف برق به صورت گرما بسیار کمتر می باشد. لامپ های کم مصرف از دو یا سه حلقه لوله تشکیل شده اند. این لامپ ها توسط دیمر قابل استفاده نیستند و معمولا تا 10000 ساعت روشنایی را تامین می کنند. بهره ی نوری یک لامپ فلورسنت فشرده حدود 60 لومن در هر وات است.

لامپ هالوژن

لامپ های هالوژن در سیستم روشنایی

لامپ های هالوژن متشکل از یک رشته تنگستن می باشند که توسط لایه ای فشرده و نازک پوشیده شده و با گاز بی اثر و مقداری از هالوژن (برم یا ید) پر شده است. لامپ های هالوژن با وجود کوچکتر بودن از لامپ های معمولی  از طول عمر و روشنایی زیادی برخوردار است ولی در مقایسه با لامپ های فلورسنت و لامپ های LED تقریبا سه برابر انرژی مصرف می کنند. بهره ی نوری لامپ های هالوژن حدود 25 لومن در هر وات است. این نوع از لامپ ها در مکان هایی که نیاز به فوکوس نور دقیق است استفاده می شوند.

لامپ های تخلیه باشدت بالا

لامپ های تخلیه با شدت بالا

لامپ های متال هالید، بخار جیوه ،سدیم با فشار بالا همگی نوعی از لامپ های تخلیه با شدت بالا هستند. این لامپ ها از لوله های شیشه ای که شامل الکترود های تنگستن همراه قوس های الکتریکی هستند طراحی شده است. لامپ های تخلیه در مقایسه با لامپ های رشته ای و فلورسنت نور بیشتری تولید می کنند. این لامپ ها در مکان هایی با سطوح بالایی از نور مثل سالن های ورزشی ،مناطق بزرگ عمومی،جاده ها و .. استفاده می شوند.

لامپ های متال هالید

لامپ های متال هالید

لامپ های متال هالید شامل یک لوله ی تخلیه یا لوله ای قوس دار در داخل چراغ هستند. این لوله ها می توانند ساخته شده از سرامیک ، کوارتز یا جیوه باشند. لامپ های متال هالید بسیار کارآمد بوده و نسبت به اندازه ی خود نور زیادی تولید می کنند. لامپ های متال هالید معمولا در سالن ها، چراغ های ترافیک  و سیستم های روشنایی فضای باز برای مقاصد تجاری استفاده می شوند.

لامپ بخار جیوه

لامپ بخار جیوه

لامپ های بخار جیوه از لحاظ تجاری اولین لامپ های تخلیه با شدت بالا می باشد که قابل استفاده برای طیف گسترده ای از برنامه های کاربردی نور پردازی در دسترس است. لامپ های بخار جیوه لامپ های تخلیه ی گازی هستند که با استفاده از یک قوس الکتریکی از طریق بخار جیوه، نور را تولید می کنند.  لوله قوس به طور کلی از یک لوله کوارتز که از هر دو انتها در داخل و به یک حباب شیشه ای بزرگتر متصل شده تشکیل شده است این حباب بیرونی ،حباب داخلی را در برابر عوامل جوی و محیطی حفظ می کند. مزیت لامپ های بخار جیوه تولید نور سفید روشن با طول عمر نسبتا  طولانی می باشد.بهره ی نوری این لامپ 65 لومن بر وات است.

لامپ سدیم با فشار بالا

این لامپ ها نوع بهبود یافته ی لامپ های سدیم با فشار پایین هستند که نسبت به آن ها دارای بهره وری بهتر، اندازه ی کوچکتر و رنگ  قابل قبول تری هستند.لامپ های سدیم با فشار بالا که از آن ها با نام HPS یاد می شود از یک لوله قوس باریک که توسط یک قاب پوشانیده شده تشکیل شده است. در داخل لوله قوس معمولا از سدیم ، جیوه و زنون استفاده می شود و جنس آن از سرامیک اکسید آلمینیوم می باشد که در برابر اثرات مخرب مواد قلیایی مانند سدیم مقاوم است.

لامپ LED

لامپ های ال ای دی

لامپ ال ای دی فن آوری ای جدید با راندمان بالاست که به سرعت در حال تحول بوده و برای انواع برنامه های کاربردی نورپردازی مسکونی استفاده می شوند. لامپ ال ای دی نور را از طریق حرکت الکترون ها در یک نیمه هادی منتشر می کنند. آن ها فاقد رشته هستند و از قدرت کمتر و طول عمر بیشتری برخوردارند و نیز طیف رنگی متفاوتی بدون استفاده از فیلتر های رنگی ایجاد می کنند.

لامپ های LED در مقایسه با لامپ های رشته ای نور بیشتری تولید می کنند و مصرف انرژی پایین تری دارند همچنین LED  های سفید نسبت به لامپ های کم مصرف 30درصد کارآمد تر هستند. هزینه ی اولیه ی لامپ های LED به طور کلی بالا است و از آن در ساخت پروژه های الکترونیکی، مصارف خانگی، چراغ های تزیینی و…استفاده می شود. در انواع پیشرفته های این نوع لامپ های در سال های اخیر از پنل ال ای دی رونمایی شده است که از نظر طراحی و کاربرد منحصربه فرد می باشند.

لامپ های ال ای دی از نظر تکنولوژی ساخت به سه دسته ی مختلف تقسیم بندی می شوند که شامل:

• لامپ دیپ ( لامپ DIP )
• لامپ اس ام دی ( لامپ SMD )
• لامپ سی او بی ( لامپ COB )

لامپ ال ای دی با تکنولوژی ساخت DIP

لامپ دیپ ( لامپ DIP )

در اوایل دهه ی 1960 از تکنولوژی ساخت لامپ ال ای دی دیپ استفاده شد و به لامپ ال ای دی قدیمی یا معمولی نیز شهرت یافت. با پیشرفت تکنولوژی ساخت لامپ های سیستم روشنایی در اوایل قرن 21 و به دلیل تک رنگ بودن و بهره نوری پایین ، استفاده از این نوع لامپ ها محدود شد . امروزه لامپ های دیپ در موارد خاصی از جمله در چراغ های راهنمایی و رانندگی ، بیلبورد های شهری و در نمایشگر هایی با امکان رویت در دور دست کاربرد دارند.

لامپ اس ام دی برای سیستم روشنایی ساختمان

لامپ اس ام دی ( لامپ SMD )

بازدهی و طول عمر بالای لامپ LED با تکنولوژی SMD محقق شد و مخفف Surface Mount Diode می باشد. لامپ اس ام دی بسیار کارآمد و انعطاف پذیر است و تنوع رنگ ، وضوح بالا ، حجم بسیار کم ، زاویه ی دید بیشتر و صرفه جویی در انرژی از ویژگی های این نوع از لامپ ال ای دی است. جدیدترین تکنولوژی در ساخت لامپ اس ام دی با قرار دادن تعداد بیشتری از تراشه ها به شکل مستطیل با عنوان SMD 3014 معرفی شده است که لومن بر وات بالایی دارد و در سیستم روشنایی ساختمان های مدرن به خصوص در نورپردازی نما استفاده می شود.

لامپ سی او بی در سیستم روشنایی

لامپ سی او بی ( لامپ COB )

جدیدترین پیشرفت در سیستم روشنایی ال ای دی را می توان به لامپ سی او بی ( Chip On Board )  نسبت داد که یک گام رو به جلو برای استفاده بیشتر از انرژی است. تراشه قدرتمند لامپ سی او بی ( معمولا بیشتر از 9 عدد دیود ) برخلاف نوع لامپ اس ام دی فقط یک پایه ورودی برق دارد. مقدار زیاد تولید لومن در مصرف انرژی کم ( 80 لومن بر وات ) باعث استفاده از لامپ سی او بی در گوشی های  هوشمند و دوربین ها شده است. این منابع تولید نور کوچک با طول عمر بالا ، خورشید قابل کنترل نام گرفته اند. از چالش های مهم این نوع تکنولوژی ، می توان به تک رنگ بودن ، انتقال دما و مدیریت حرارتی لامپ COB اشاره نمود. امروزه با پیشرفت تکنولوژی لامپ های ال ای دی این چالش های لامپ سی او بی نیز حل شده اند و با لامپ MCOB به بازار عرضه گردیدند که با استفاده از خمیر سیلیکون و سینک گرماگیر مشکل انتقال دما لامپ COB نیز برطرف شده است.

لامپ های مهتابی در سایزهای مختلف

روشنایی با لامپ های فلورسنت مهتابی برای سیستم روشنایی

هنگامی که صحبت از لامپ های فلورسنت مهتابی می شود ممکن است شما تصوری از لامپ هایی با صدای وزوز و نوری سوسو که در سوپر مارکت ها یا دفاتر قدیمی استفاده می شدند پیدا کنید. اما زمان تغییر کرده است و تصور شما اشتباه است.این نوع از لامپ ها از نظر بالاست الکترونیکی بهترین هستند و نورشان  دور از آنچه  که ما در مورد لامپ های فلورسنت فکر می کنیم است. لامپ های مهتابی لوله های تخلیه ی گاز هستند که با استفاده از فلورسانس تولید انرژی و روشنایی می کند. روشنایی  قابل مشاهده از یک لوله فلورسنت در حدود 45 تا100 لومن در هر وات است.

در مقایسه با لامپ های رشته ای ، لامپ های مهتابی از قدرتی کمتر برای تولید به همان میزان نور استفاده می کنند و معمولا پیچیده تر و گران تر از لامپ های رشته ای هستند.لازم به ذکر است که این لامپ ها توسط دیمر قابل استفاده نیستند.

لامپ های نئون

لامپ های نئون در سیستم روشنایی

لامپ های نئون لامپ های شامل گاز در فشار پایین هستند. لامپ های روشنایی استاندارد با مخلوط گاز آرگون و یا نئون پر شده اند و لامپ هایی با روشنایی بالا با گاز نئون خالص پر می شوند. هنگام اعمال ولتاژ، گاز یونیزه اجازه ی عبور یک جریان بسیار کوچک از یک الکترود به الکترودی دیگر را می دهد. استفاده از گاز یونیزه عاملی برای بهره برداری از لامپ در ولتاژی پایین تر می باشد که این ولتاژ می تواند در رنج 10 تا 20 ولت بسته به لامپ مورد استفاده متغیر باشد.

لامپ های سدیم با فشار کم

لامپ سدیم با فشار کم

لامپ کم فشار سدیم اولین لامپ های سدیمی هستند که حداکثر بهره وری را نسبت به سیستم های روشنایی دیگر دارد. عملکرد این لامپ ها بسیار شبیه به لامپ های فلورسنت است و معمولا در مکان هایی مانند جاده ها ،فضای باز ، پارکینگ ها و… که رنگ لامپ اهمیتی ندارد استفاده می شوند.

انواع اتصالات لامپ های سیستم روشنایی(کلاه ها و پایه ها)

بخشی از لامپ های روشنایی که به برق متصل می شود به عنوان کلاه (cap ) و پایه (base  )  شناخته می شود که بخش فیزیکی لامپ را تشکیل می دهد. انواع گسترده ای از کلاه ها و پایه ها به منظور کاربرد مختلف برای لامپ های گوناگون موجود می باشد که محبوب ترین آن ها در اینجا ذکر می شود.

کلاه نیزه ای لامپ های روشنایی

کلاه نیزه ای (Bayonet cap )

این کلاه در اغلب لامپ های معمولی استفاده می شود. قطر آن 22 میلی مترو با دوجای اتصال است. نمونه ی دیگری از این کلاه ها کوچکتر و با قطر 15 میلی متر و با عنوان SBC در بازار عرضه می شود که اکثرا برای لامپ های هالوژن قابل استفاده هستند.

پایه های پیچی ادیسون

کلاه پیچ و مهره ای ( Edison Screw Cap)

نام این نوع از کلاه ها از مخترع  پیشگام خود ، توماس ادیسون برگرفنه شده است و به اختصار ES نام برده می شود. این نوع از اتصالات در سراسر جهان  به طور گسترده استفاده می شوند. محب.ب ترین نوع آن 27  E با قطر 27 میلی متر است. نوع دیگری از آن SES است که اغلب برای اتصالات کوچکتر تزیینی و یا لوستر استفاده می شود. CES که در ایالات متحده و اروپا کاربرد فراوانی دارد برای اتصالات لامپ های شمعی مورد استفاده قرار می گیرد.

پایه های کپسول هالوژن

پایه کپسول هالوژن

لامپ کپسول هالوژن مینیاتور به طور کلی در اندازه های میلی متری طراحی شده اند.به عنوان مثال G4 دارای پین هایی با فاصله 4 میلی متر  و G9 با فاصله 9 میلی متر از یکدیگر است.نوع G4  و GY6.35  در ولتاژهای پایین به کار برده می شوند در حالی که G9 در ولتاژ های 240 ولت مورد استفاده قرار می گیرند.

پایه های خطی هالوژن

پایه کپسول خطی لامپ های هالوژن

این کپسول عموما برای لامپ های نور افکن مورد استفاده قرار می گیرد. در اینجا R7s دارای پایه هایی با فاصله ی7 میلی متر است.

پایه لامپ های هالوژن

پایه لامپ های هالوژن و چراغ نور افکن

برای لامپ های هالوژن در سیستم روشنایی به انواع مدلهای  GU4 , GU5.3 , GU10 ,GZ10 می توان اشاره نمود .

انواع پایه های لامپ مهتابی

پایه لوله های لامپ مهتابی

در لامپ های روشنایی مهتابی در هر دو انتهای لوله دو پین اتصال وجود دارد. اندازه ی فاصله ی پایه ها در مدل  T8 (استاندارد) 25 میلی متر است و اندازه ی T12 که بزرگتر است 38 میلی متر است و هردو مدل از اتصال نوع G13 استفاده می کنند.مدل کوچکتر نیز T5  است که 16 میلی متری است و از اتصال نوع G5  استفاده می کند.

پایه نواری لامپ مدل های S14s و S14d

لامپ های سیستم روشنایی با پایه نواری

دو نوع اتصال برای این نوع مطرح است، یک نوع  S14s که هردو اتصالات در نزدیکی انتهای لامپ است  و دیگری S14d که نسخه مرکزی نیز نامیده می شود و هردو اتصالات هرکدام با یک اتصال مجزاعمل می کنند.

پایه نواری مدل S15s

در انواع لامپ های معروف به لامپ تصویر که پایه های نواری در انتهای آنها نصب می شود از اتصالات با قطر 15 میلیمتر استفاده می شود که مدل S15s  نامگذاری شده است.

آیا نوع دیگری از لامپ ها ی سیستم های روشنایی را می شناسید که در اینجا به آن اشاره نشده باشد. لطفا نظرات و تجربیات خود را در زمینه روشنایی با ما در میان بگذارید.

در ویدئو زیر انواع لامپ در سیستم روشنایی را مشاهده نمایید.

  منبع:  efxkits , smarterhouse , lightbulbs-direct

تحریریه کلینیک ساختمان بیلدینگ پلاس

“برداشت از مطالب با ذکر منبع و لینک سایت بیلدینگ پلاس کاری حرفه ای و اخلاقی است”